Αυτό που χρειάζεται σε πρώτη φάση για να ξεκινήσει η ψυχοθεραπευτική διαδικασία είναι ο θεραπευόμενος (που πρόκειται να ξεκινήσει θεραπεία) να έχει ένα θεραπευτικό αίτημα. Αυτό σημαίνει να είναι σε θέση να αναγνωρίζει ότι αντιμετωπίζει κάποιες δυσκολίες που έχουν αντίκτυπο είτε στην προσωπική του ζωή (σε σχέση με τον εαυτό του), είτε σε σχέση με τους άλλους ανθρώπους (διαπροσωπικές δυσκολίες) και ότι απευθύνεται στον ειδικό για να λάβει βοήθεια.
Η πρώτη συνεδρία είναι αναγνωριστική, που σημαίνει ότι ο θεραπευόμενος αναφέρει με τη βοήθεια του ειδικού τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να νιώσει ότι ακούστηκαν οι προβληματισμοί του σε ένα πλαίσιο ασφάλειας, κατανόησης και εμπιστοσύνης.
Εν συνεχεία, θα οριστεί το θεραπευτικό συμβόλαιο, (μία άτυπη συμφωνία), πάνω στο οποίο θα δουλέψουν από κοινού θεραπευτής και θεραπευόμενος. Οι όροι του συμβολαίου αφορούν τους στόχους της θεραπείας και τις προϋποθέσεις αυτής. Επίσης, θα συμφωνήσουν τη συχνότητα των συναντήσεων, τη διάρκεια, το κόστος της αμοιβής του θεραπευτή και ό, τι άλλο μπορεί να συμφωνηθεί από τις δύο πλευρές. Ο θεραπευόμενος μπορεί να ζητήσει πληροφορίες, όσον αφορά τις γνώσεις και την εκπαίδευση του θεραπευτή και να λύσει όσες απορίες του γεννηθούν σχετικά με τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί.
Η λήψη του ατομικού και οικογενειακού ιστορικού του θεραπευομένου είναι εξαιρετικής κλινικής σημασίας καθώς θα στηριχθεί όλη η ερμηνευτική ανάλυση (case formulation), δηλαδή θα δοθούν απαντήσεις και θα διαλευκανθούν τα πιθανά αίτια που οδήγησαν τον θεραπευόμενο στα τωρινά προβλήματα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει.
Ο χρόνος και η διάρκεια της θεραπείας ποικίλλει ανάλογα με τη σοβαρότητα της ψυχολογικής κατάστασης του ατόμου, της προόδου που θα επιτελεστεί και των αιτημάτων που θα καταφέρουν να ικανοποιηθούν.
Ας μη ξεχνάμε, ότι για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας, θα παίξει σημαντικό ρόλο, η σχέση που θα αναπτυχθεί ανάμεσα στον θεραπευόμενο και θεραπευτή, το πόσο καλά θα συνεργαστούν με στόχο την ανακούφιση και τη βελτίωση της ζωής του πρώτου.